FADİME DÜZGÜN KÜÇÜK
“Ey Romanlar, çocuklar, erkekler / Canımız ne isterse onu yapacağız / Tam vaktidir, ayağa kalkın…” Böyle başlıyor “Djelem Djelem” ağıdı, Türkçe adıyla “Güle Güle”. Nazilerin katlettiği 350 bin Roman için yakılan bu ağıt, duyulan büyük acıyı ve özgürlük özlemini anlatıyor. Balkanların eşsiz sesi Esma Redzepova’nın dünyaya duyurduğu bu şarkı, 1971 yılında Romanların milli marşı olarak kabul edilmiş.
Dortmund’da 6. kez yapılan “Djelem Djelem” kültür festivali, çeşitli Roman kültürlerini buluşturdu; kentimize müzik, film, tiyatro, dans ve güzel sanatlar ile dolu günler yaşattı. 12-20 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilen kültür festivali, 30’dan fazla katılımcı ortak tarafından hayata geçirildi.
Bütün önyargılara ve Roman düşmanlığına karşı hoşgörünün, kültürel çeşitliliğin sesi olan “Djelem Djelem” festivali, özellikle Norstadt’ta oldukça coşkulu ve renkli görüntülere sahne oldu. Geleneksel kıyafetleri ile dikkat çekici bir görsellik ile kültürlerini yaşatan Romanlar, büyük acılarını anarken dahi Dortmund sokaklarında büyük bir neşe seli yarattı. Kentin pek çok farklı noktasında eş zamanlı olarak gerçekleştirilen etkinlikler arasında tiyatrolar, fotoğraf sergileri ve film gösterimleri de yer aldı.
Konserler, dans gösterileri ve partilerin yanı sıra çok sayıda panel ve tartışma da gerçekleştirildi. Yapılan konuşmalarda Romanların sorunlarına değinilerek, durumlarında herhangi bir düzelme olmadığı dile getirildi. Festivelde yapılan konuşmalarda ırkçılık tehlikesine de dikkat çekildi ve geçmişten dersler çıkarılması gerektiği vurgulandı. Panellerde özellikle Balkan ülkelerinde ırkçılığın yoğunlaştığına dikkat çekilerek, politik alanda ayrımcılık sorununun giderek arttığına dikkat çekildi.
Djelem Djelem Roman Kültür Fesitvali, Theater im Depot, Kulturdezernat & Kulturbüro Stadt Dortmund, AWO Dortmund, IKUZ Dortmund, Romano Than e.V., Carmen e.V. ve 32 ayrı sivil toplum kuruluşu tarafından ortaklaşa hayata geçirildi. Interkultur Ruhr, Kulturbüro Dortmund, Kültür ve Bilim Bakanlığı NRW, LAG Soziokultur, VMDO Dortmund ve EDG Dortmund tarafından da desteklendi.
Esma Redzepova’nın sesinden dalga dalga dünyaya yayılan “Djelem Djelem”in sözleri kulaklarımızda çınlasın: “Dünyanın bütün romanları, benimle gelin. / Sizinki gibi, karalı adamlar benim ailemi de katlettiler. / Sizinki gibi benim de büyük bir ailem vardı. / Nerde erkekler, nerde çocuklar? / Şimdi nerelerdesiniz? / Çadırlarınızın içinde, uğurlu yollarda / Ey Romanlar, nerelerden geldiniz?”
Antworten